Οι επιληπτικές κρίσεις μπορούν να παρατηρηθούν σε οποιοδήποτε ζώο χωρίς να υπάρχει κάποια ένδειξη για το χρόνο εμφάνισης,το αίτιο και τη συχνότητα των επισοδείων.Οι κρίσεις αυτές συχνά δεν παρατηρούνται από τον ίδιο τον κτηνίατρο και η διαγνωστική προσέγγιση και η επιλογή του κατάλληλου θεραπευτικού σχήματος αποτελεί δυσεπίλυτο πρόβλημα λόγω της αδυναμίας να προβλέψει την μελλοντική επανεμφάνιση των κρίσεων και να τις παρατηρήσει άμεσα.Τέλος επιληπτική κρίση είναι το αποτέλεσμα της υπερβολικής ή και της συντονισμένης αλλά ανώμαλης δραστηριότητας των νευρώνων στο φλοιό των εγκεφαλικών ημισφαιρίων.

       Τα στάδια των επιληπτικών κρίσεων διακρίνονται στο πρόδρομο όπου είναι το χρονικό διάστημα που προηγείται της επιληπτικής κρίσης,η αύρα που είναι η έναρξη της επιληπτικής κρίσης και μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι και ώρες,κατά την οποία τα ζώα εκδηλώνουν στερεότυπη συμπεριφορά(άσκοπη περιπλάνηση),συμπτώματα από το αυτόνομο νευρικό σύστημα(σιαλόρροια,ούρηση,έμετοι)και διαταραχή της συμπεριφοράς(υπερβολικό γαύγισμα,επίμονη αναζήτηση του ιδιοκτήτη),το κύριο στάδιο που χαρακτηρίζεται από μεταβολές του μυικού τόνου,διαταραχές της συμπεριφοράς και της αισθητικότητας που διαρκούν από μερικά δευτερόλεπτα εώς λίγα λεπτά της ώρας και τέλος το μετεπιληπτικό στάδιο που είναι το χρονικό διάστημα αμέσως μετά την κύρια φάση της επιληπτικής κρίσης και ενδέχεται να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι και ημέρες.Κατά το στάδιο αυτό το ζώο μπορεί να εμφανίση αποπροσανατολισμό,απροαίρετη ούρηση και αφόδευση,νευρικά συμπώματα,τύφλωση και αισθητικές και κινητικές διαταραχές.

         Οι τύποι των επιληπτικών κρίσεων διακρίνονται στις εντοπισμένες που προέρχονται από συγκεκριμένη εληπτογόνο εστία που βρίσκεται στο φλοιό των εγκεφαλικών ημισφαιρίων και η συμπτωματολογία των κρίσεων αυτών οφείλεται στην ύπαρξη κάποιας συγκεκριμένης εγκεφαλοπάθειας.Στις εντοπισμένες και με στοιχειώδη συμπτωματολογία κινητικές κρισεις που χαρακτηρίζονται από σπασμούς των μυών του προσώπου.Η προοδευτική επέκταση των σπασμών στους μύς του τραχήλου,της ωμοπλάτης και των άκρων ονομάζεται γενίκευση τύπου Jackson.Στις στερεότυπες ή αυτόματες κρίσεις στις οποίες παρατηρείται επιθετικότητα,ανησυχία και κινητικές διαταραχές.Οι βαριάς μορφής γενικευμένες κινητικές κρίσεις είναι ο συχνότερος τύπος και χαρακτηρίζονται από διαταραχές συνείδησης σε συνδυασμό με την εμφάνιση τονικοκλονικών,τονικών ή κλονικών μυικών σπασμών.Οι βαριάς μορφής γενικευμένες κρίσεις που δεν συνοδεύονται από κινητικές διαταραχές εμφανίζονται σπανιότερα και τέλος στις γενικευμένες κρίσεις η διαταραχή προέρχεται και από τα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια ή γενικεύεται από κάποια εντοπισμένη επιληπτική κρίση.Οι ομαδικές και συνεχιζόμενες επιληπτικές κρίσεις είναι αυτές που εκδηλώνονται περισσότερο από δύο φορές μέσα σε 24 ώρες και είναι οι κινητικές(συνεχιζόμενη κινητική επιληψία),αισθητικές(συνεχιζόμενη αύρα) και οι γενικευμένες(επιληπτική κατάσταση).

         Ανάλογα με την αιτιολογία στη διαφορική διάγνωση των επιληπτικών κρίσεων έχουμε τρία είδη επιληψιών την ιδιοπαθή,την συμπτωματική και την κρυπτογενή.Στην ιδιοπαθή επιληψία δεν υπάρχει οργανική εγκεφαλοπάθεια και η αιτιολογία μπορεί να είναι κληρονομική.Η συμπτωματική ή επίκτητη επιληψία οφείλεται σε συγκεκριμένη οργανική εγκεφαλοπάθεια και η κρυπτογενής επιληψία οφείλεται σε οργανική εγκεφαλοπάθεια χωρίς όμως να μπορεί να προσδιοριστεί.Επίσης οι δευτερογενείς ή αντιδραστικές επιληπτικές κρίσεις που παρατηρούνται στα διάφορα μεταβολικά νοσήματα δεν περιλαμβάνονται στα πρωτογενή αίτια των επιληπτικών κρίσεων επειδή η διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας αποκαθίσταται όταν αντιμετωπιστεί το υποκείμενο αίτιο.

         Στη διαγνωστική προσέγγιση θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη λεπτομερή περιγραφή των συμπτωμάτων από τον ιδιοκτήτη του ζώου που αποσκοπεί όχι μόνο στην αναγνώριση αλλά και στη διαφοροποίηση από άλλες παθολογικές καταστάσεις που έχουν παρόμοια συμπτώματα,στην κλινική και νευρολογική εξέταση,στις συνήθεις εργαστηριακές εξετάσεις για την διάγνωση των μεταβολικών και τοξικών εγκεφαλοπαθειών που αν χρειαστεί θα πρέπει να διερευνηθούν παραπέρα με ειδικές κατά περίπτωση εξετάσεις και τέλος σε απουσία των παραπάνω ευρημάτων και σε υποψία ενδοκρανιακής νόσου θα πρέπει να εξακριβωθεί πρώτα με μαγνητική ή αξονική και στη συνέχεια με ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού(ΕΝΥ).

         Στις βασικές διαγνωστικές εξετάσεις στο σκύλο περιλαμβάνεται η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης,την αιματολογική και την βιοχημική εξέταση στον ορό του αίματος,την ανάλυση ούρων και τα απλά ακτινογραφήματα του θώρακα για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μεταβολικού νοσήματος.Σε σκύλους που έχουν μικρότερη ηλικία θα πρέπει να προσδιορίζονται τα χολικά οξέα για το ενδεχόμενο ύπαρξης συγγενών αναστομώσεων της πυλαίας φλέβας. Σε περιπτώσεις υποψίας ότι οι κρίσεις είναι συμπτωματικές θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο της μαγνητικής τομογραφίας για την διάγνωση των συγγενών ανωμαλιών και των νεοπλασμάτων του εγκαφάλου που είναι τα συχνότερα αίτια πρόκλησης επιληπτικών κρίσεων σε σκύλους με ηλικία κάτω του ενός έτους ή άνω των 7 χρόνων.Αν το αποτέλεσμα είναι αρνητικό θα πρέπει να γίνει λήψη δείγματος και ανάλυση ΕΝΥ.Επίσης θα πρέπει να γίνεται μέτρηση των χολικών οξέων για την εκτίμηση της ηπατικής λειτουργείας,της γλυκόζης και της ινσουλίνης σε δείγματα αίματος που πάρθηκαν από νηστικά ζώα για την διάγνωση της υπερινσουλιναιμίας και της συγκέντρωση του μολύβδου στο πλάσμα και ορολογικές εξετάσεις για τα λοιμώδη νοσήματα.Στις κύριες διαγνωστικές εξετάσεις στη γάτα περιλαμβάνεται η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης,η πλήρης αιματολογική και βιοχημική εξέταση στον ορό του αίματος,η ανάλυση των ούρων,η μέτρηση των θυρορμονών,οι ορολογικές εξετάσεις για τους ρετροιούς,η μέτρηση των τίτλων αντισωμάτων κατά του τοξοπλάσματος και τα ακτινογραφήματα του θώρακα για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο των μεταβολικών και των λοιμωδών νοσημάτων.Η μαγνητική τομογραφία θα πρέπει να γίνεται σε γάτες ηλικίας άνω των 7 χρόνων και τέλος μπορούν να γίνουν ορολογικές εξετάσεις για τα λοιμώδη νοσήματα και να μετρηθούν τα χολικά οξέα για την εκτίμηση της ηπατικής λειτουργείας.

         Διαφορική διάγνωση της νόσου θα πρέπει να γίνεται από τις διαμαρτίες διάπλασης(υδροκεφαλία,λειεγκεφαλία,δυσπλασία του φλοιού των εγκεφαλικών ημισφαιρίων),τις φλεγμονώδεις παθήσεις(λοιμώδους αιτιολογίας,κοκκιωματώδης μηνιγγοεγκεφαλομυελίτιδα,μηνιγγοεγκεφαλίτιδες που εμφανίζονται σε συγκεκριμένες φυλές σκύλων και άλλες εγκεφαλίτιδες που ανταποκρίνονται στη χορήγηση γλυκοκορτικοειδών),τα νεοπλάσματα(μηνιγγίωμα,νεοπλάσματα των οστών,γλοιώματα,μεταστατικά νεοπλάσματα,νεοπλάσματα του χοριοειδούς πλέγματος),τραυματισμοί,τοξικώσεις(οργανοφοσφωρικά),από τα μεταβολικά νοσήματα(ηπατική εγκεφαλοπάθεια,υπογλυκαιμία,υποκαλιαιμία),την ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια,τις ηλεκτρολυτικές διαταραχές και την έλλειψη θειαμίνης.

       Η χορήγηση των αντιεπιληπτικών φαρμάκων εξαρτάται από την αιτιολογία,τον τύπο,τη συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων και από τα ευρήματα των διαγνωστικών εξετάσεων.Η φαινοβαρβιτάλη θα πρέπει να χορηγείται όταν υπάρχει συγκεκριμένη οργανική εγκεφαλοπάθεια σε επιληπτικές καταστάσεις,σε δύο ή περισσότερες επιληπτικές κρίσεις σε διάστημα 12 μηνών,όταν η επιληπτική κρίση εκδηλώνεται μια εβδομάδα ύστερα από την κρανιοεγκεφαλική κάκωση και τέλος όταν το μετεπιληπτικό στάδιο διαρκεί αρκετά και χαρακτηρίζεται από έντονα συμπτώματα.Στο σκύλο η αρχική δόση της φαινοβαρβιτάλης είναι 2,5 mg/kg ΣΒ από το στομα κάθε 12 ώρες που αναπροσαρμόζεται προς τα πάνω σε 30 ημέρες ώστε να επιτευχθεί η επιθυμητή συγκέντρωση.

         Στη γάτα η φαινοβαρβιτάλη χορηγείται μόνο το βράδυ στη δοση των 2,5mg/kg ΣΒ για να αυξηθεί στη συνέχεια προοδευτικά μέχρι να φτάσει στην επιθυμητή ποσότητα ή τη συχνότητα σε 30 ημέρες ώστε να επιτευχθεί η θεραπευτική της συγκέντρωση στον ορό του αίματος.

           Η χορήγηση της φαινοβαρβητάλης μπορεί να γίνει και ενδοφλέβια.Το πλεονέκτημα της ενδοφλέβιας χορήγησης της είναι διπλό επειδή η συγκέντρωσής της αυξάνει γρήγορα στον ορό του αίματος και επειδή μειώνεται η μεταβολική δραστηριότητα των εγκεφαλικών ημισφαιρίων.Απαραίτητη είναι η παρακολούθησή της μεταβολής της συγκέντρωσης της φαινοβαρβητάλης στον ορό του αίματος.Το δείγμα του αίματος για την μέτρησή της και την εκτίμηση του αποτελέσματος πρέπει να λαμβάνεται όταν η συγκέντρωσή της στον ορό βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα(αμέσως πρίν από την επόμενη δόση).Το καλύτερο αντιεπιληπτικό αποτέλεσμα επιτυνγχάνεται όταν η συγκέντρωση του φαρμάκου κυμένεται μεταξύ 20 και 30μgmlστο σκύλο και 10-20μgml στη γάτα.

         Οι παροδικές παρενέργειες που είναι οι συχνότερες στην πράξη ταξινομούνται στις παρακάτω κατηγορίες 1)διαταραχές συμπεριφοράς(κατάπτωση,λήθαργος,πολυδιψία πολυουρία,πολυφαγία,αύξηση σωματικού βάρους,σπληνομεγαλία,ηπατομεγαλία και αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης).Στις θανατηφόρες επιπλοκές περιλαμβάνεται η εξάρτηση,η λειτουργική ανοχή και η φαρμακευτική τοξίκωση(τοξική ηπατοπάθεια).

         Σε περιπτώσεις επείγουσας αντιμετώπισης των επιληπτικών κρίσεων στο σπίτι χορηγείται διαζεπάμη από το απευθυσμένο.Η απορρόφηση της διαζεπάμης που χορηγείται μέσω του πρωκτού από τον βλεννογόνου του ορθού είναι πολύ γρήγορη με αποτέλεσμα να εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος σε λιγότερο από 15 λεπτά.Για την χορήγησή της χρησιμοποιείται σύριγγα με πλαστικό ρύγχος που έχει επαλειφθεί με γέλη.Όταν δεν γίνεται θεραπεία με φαινοβαρβητάλη, η διαζεπάμη χορηγείται στη δόση 1mgkgΣΒ ενώ όταν γίνεται θεραπεία η διαζεπάμη χορηγείται στη δόση των 2mgkgΣΒ.Η συνολικά χορηγούμενη δόση δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 100mgkg ΣΒ και θα πρέπει να χορηγείται εώς 3 φορές την ημέρα και οι δόσεις θα πρέπει να απέχουν μεταξύ τους 15 λεπτά η μία από την άλλη.Οι παρενέργειες που έχουν παρατηρηθεί είναι η έντονη ηρέμηση και ο ερεθισμός του βλεννογόνου του απευθυσμένου.

       Σε γενικές γραμμές η πρόγνωση της νόσου είναι επιφυλακτική αν και το 13 των ζώων δεν ανταποκρίνονται καλά στην αντιεπιληπτική αγωγή με αποτέλεσμα να επιλέγεται η λύση της ευθανασίας.Άλλα πάλι ζώα πεθαίνουν από τις διάφορες επιπλοκές κατά τη διάρκεια μιας πολύ έντονης και παρατεταμένης επιληπτικής κρίσης.